जामखेड न्युज – – –
रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी गुरुवारी रशिया युक्रेनमध्ये लष्करी कारवाई करणार असल्याची घोषणा केली. यानंतर रशियन सैन्याने युक्रेनच्या अनेक शहरांच्या ठिकाणी क्षेपणास्त्रे डागली, ज्यात युक्रेनच्या ब्लॅक सी पोर्ट ओडेसा आणि डोनेस्तकच्या पूर्व युक्रेनियन प्रदेशातील मारियुपोल यांचा समावेश आहे.(Russia -Ukraine War)
रशियन सरकारी टेलिव्हिजनवर पुतिन यांच्या घोषणेनंतर लगेचच, युक्रेनची राजधानी कीवमध्ये अनेक स्फोट ऐकू आले. त्यानंतर, परराष्ट्र मंत्री दिमित्रो कुलेबा म्हणाले की, रशियाने युक्रेनवर संपूर्ण आक्रमण सुरू केले आहे आणि शहरांवर शस्त्रास्त्रांचा हल्ला केला आहे. रशियन युक्रेन युद्धाचा भारतावरदेखील परिणाम होत आहे.
पुतिन यांनी युक्रेनच्या सीमेवर हल्ल्याचा इशारा दिल्यानंतर जगभरातील शेअर बाजार कोसळले. गुरुवारी सुरुवातीच्या व्यवहारात सेन्सेक्स जवळपास 2,000 अंकांनी घसरला. 24 फेब्रुवारी रोजी निफ्टी 570 अंकांनी घसरून 16,500 अंकांच्या खाली आला. 2004 नंतर प्रथमच ब्रेंट क्रूड तेलाच्या किमतींनी प्रति बॅरल 100 डॉलरचा टप्पा ओलांडला.
देशांतर्गत बाजारात सोन्याचा भाव 51,400 रुपयांच्या पुढे गेला असून, गेल्या काही महिन्यांतील हा उच्चांक आहे. रशिया आणि युक्रेनमधील वाढत्या संघर्षाचा जागतिक अर्थव्यवस्थेवर मोठा परिणाम झाल्याचे यावरून दिसून येते.
रशिया-युक्रेनच्या वाढत्या संकटाची आग करोडो भारतीयांनाही सहन करावी लागू शकते . या प्रदेशातील तणावामुळे उपयुक्त वस्तू आणि खाद्यपदार्थांच्या किमती वाढतील.
भारतात लवकरच पेट्रोलचे दर वाढणार?
भारतातील पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती 4 नोव्हेंबर 2021 पासून स्थिर आहेत. भारतीय मध्यमवर्गाला थोडा दिलासा देण्यासाठी केंद्र सरकारने गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये पेट्रोल आणि डिझेलवरील उत्पादन शुल्कात अनुक्रमे 5 आणि 10 रुपयांची कपात केली होती. केंद्राच्या या निर्णयानंतर अनेक राज्यांनीही इंधनाच्या किमतींवरील मूल्यवर्धित कर (व्हॅट) कमी करण्याची घोषणा केली.
ब्रेंट क्रूड तेलाच्या किमती विक्रमी उच्चांकावर गेल्याने, तेल विपणन कंपन्या लवकरच इंधनाच्या किमतीत सुधारणा करू शकतात. पाच राज्यांतील विधानसभा निवडणुका संपल्यानंतर मार्चच्या सुरुवातीला भारतात पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतीत मोठी वाढ होईल, असा तज्ज्ञांचा विश्वास होता.
कमोडिटी अँड करन्सी रिसर्चचे वरिष्ठ उपाध्यक्ष नवनीत दमाणी यानी म्हटले की, “जागतिक स्तरावर वापरल्या जाणार्या प्रत्येक 10 बॅरल तेलांपैकी एक तेल रशियाचा आहे, त्यामुळे तेलाच्या किमतीचा प्रश्न येतो तेव्हा हा एक प्रमुख घटक आहे.” खेळाडू आणि हे खरोखरच पेट्रोल पंपावरील ग्राहकांचे नुकसान करणार आहे.”
अन्नधान्याच्या किमती वाढल्याने अडचणी वाढतील
रुसो-युक्रेन युद्धाचे सर्वात मोठे नुकसान अन्नधान्याच्या किमती वाढले असावे. तज्ज्ञांच्या मते कच्च्या तेलाच्या किमतीत मोठी वाढ झाल्याने महागाई, वित्तीय आणि बाह्य क्षेत्रातील जोखीम वाढतील. घाऊक किंमत निर्देशांक (WPI) बास्केटमध्ये कच्च्या तेलाशी संबंधित उत्पादनांचा थेट हिस्सा 9 टक्क्यांहून अधिक आहे.
कच्च्या तेलाच्या किमतीत वाढ झाल्याने एलपीजी आणि केरोसीनवरील अनुदानातही वाढ अपेक्षित आहे, त्यामुळे सबसिडी बिलात वाढ होईल, असे दमानी यांनी सांगितले. शिवाय, कच्च्या तेलाच्या उच्च किमतींमुळे वाहतूक खर्च वाढेल आणि यामुळे तुमच्या अन्न बिलाची किंमत वाढेल.
युक्रेन आणि रशिया मिळून जागतिक गहू, कॉर्न आणि सूर्यफूल तेलाचा मोठा वाटा आहे. क्षेत्रावरील संकटाचा परिणाम जगभरातील पीक उत्पादन आणि हालचालींवर होईल. पाम तेल आणि सोया तेलाच्या किमती अल्पावधीत विक्रमी उच्चांक गाठू शकतात. त्यामुळे भारताचे आयात बिल वाढणार आहे.
अर्थव्यवस्थेवरही गंभीर परिणाम होणार आहे
आर्थिक सर्वेक्षण 2021-22 ने अंदाज व्यक्त केला आहे की भारताचे वास्तविक सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP) आर्थिक वर्ष 2022-23 (FY23) मध्ये 8 ते 8.5 टक्क्यांनी वाढण्याची अपेक्षा आहे.
वाढीचा अंदाज काही गृहितकांवर आधारित आहे, ज्यामध्ये यापुढे महामारी-संबंधित आर्थिक व्यत्यय येणार नाही, एक सामान्य मान्सून , प्रमुख मध्यवर्ती बँकांकडून जागतिक तरलता बाहेर पडणे मोठ्या प्रमाणात मध्यम असेल, तेलाच्या किमती $70-75 प्रति बॅरल श्रेणीतील, आणि जागतिक पुरवठा साखळीतील व्यत्यय. कमी वारंवार होईल. पण युक्रेनचे संकट पाहता हे सर्व स्थिर राहणे शक्य नाही.