चार भावांच्या हातात श्रीलंकेची सत्ता गेली आणी भीक मागायची वेळ आली!!! श्रीलंकेवर कसं आलं आर्थिक संकट?

राजकीय पक्ष निवडणुकीत मतदारांना आकर्षित (Populist schemes) करण्यासाठी वेगवेगळे फंडे वापरतात. सध्या मतदारांना सर्व काही फुकट देण्याची स्पर्धा राजकीय पक्षांमध्ये लागली आहे. मात्र यामुळे देशातील अनेक राज्ये देशोधडीला लागतील. हे कुठेतरी थांबवली पाहिजे नाहीतर स्थिती श्रीलंका (Sri Lanka Crises) सारखी होईल, असा इशारा देशातील अनेक उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांनी दिला आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Narendra Modi) यांच्यासोबत झालेल्या बैठकीत अधिकाऱ्यांनी ही चिंता व्यक्त केली. श्रीलंका सरकारचे पाच मोठे चेहरे राजपक्षे कुटुंबातील आहेत. आणी चुकीच्या धोरणामुळे श्रीलंका अर्थव्यवस्था पुर्णपणे कोलमडली आहे.

भारताचा शेजारी देश श्रीलंका आज गरिबीच्या उंबरठ्यावर पोहोचला आहे. येथे महागाई गगनाला भिडली आहे. देशभरात वीजपुरवठा खंडित झाला आहे. विजेअभावी रुग्णांच्या आवश्यक शस्त्रक्रियाही रुग्णालयात होत नाहीत, कारखाने बंद, पेपर कमी असल्याने परीक्षा रद्द, रेल्वे-बसची वाहतूक ठप्प झाल्याची परिस्थिती निर्माण झाली आहे. तेलाचा अभाव. पुरवठा साखळी पूर्णपणे कोलमडली आहे, घरातील चुल बंद झाल्या आहेत आणि खाण्यापिण्याच्या तुटवड्यामुळे दुकानांमध्ये लूट सुरू झाली आहे.

राजपक्षे सरकार जबाबदार?

श्रीलंकेत तांदळाचे दर 250 रुपये किलो, गहू 200 रुपये किलो, साखर 250 रुपये किलो, खोबरेल तेल 900 रुपये आणि दूध पावडर 200 रुपये किलो दराने विकली जात आहे. 2000 प्रति किलो. देशाच्या या स्थितीसाठी लोक फक्त श्रीलंकेच्या राजपक्षे सरकारला जबाबदार मानत आहेत. विशेषत: लोक श्रीलंका सरकारची घराणेशाही जबाबदार मानत आहेत. कारण श्रीलंका सरकारचे पाच मोठे चेहरे राजपक्षे कुटुंबातील आहेत.

श्रीलंकेची अर्थव्यवस्था कोलमडली..

एप्रिल 2021 कर्ज – $3500 दशलक्ष

एप्रिल 2022 कर्ज – $5100 दशलक्ष

एप्रिल 2021 मध्ये, श्रीलंकेवरील एकूण कर्ज $3500 दशलक्ष होते, जे केवळ एका वर्षात $5100 दशलक्ष झाले आहे. श्रीलंकेच्या बहुतेक कर्जामध्ये अशा कर्जांचा समावेश आहे, ज्याची परतफेड करू न शकल्यामुळे देशाला मोठी किंमत मोजावी लागत आहे.

श्रीलंकेने कर्ज कोठून घेतले?

बाजार 47%

चीन 15%

आशियाई विकास बँक 13%

जागतिक बँक 10%

जपान 10%

भारत 2%

इतर 3%

आगामी काळात निदर्शने आणखी तीव्र

श्रीलंकेवर जे कर्ज आहे, त्यातील 47 टक्के कर्ज बाजारातून घेतले आहे. यानंतर 15 टक्के कर्ज चीनचे, 13 टक्के एशियन डेव्हलपमेंट बँकेचे, 10 टक्के जागतिक बँकेचे, 10 टक्के जपानचे, 2 टक्के भारताचे आणि 3 टक्के इतर ठिकाणचे आहे. श्रीलंकन ​​सरकारने कर्ज घेऊन भरपूर पैसा कमावला, पण आता परतफेड करण्याची वेळ आली आहे, दरम्यान, श्रीलंकेची तिजोरी रिकामी आहे, जनता रस्त्यावर आहे आणि विरोधक त्यांच्या पाठीशी उभे आहेत, यामुळे संपूर्ण राजपक्षे सरकारची झोप उडाली आहे. आगामी काळात निदर्शने आणखी तीव्र करणार असल्याची चर्चा विरोधक करत आहेत. विरोधी पक्षनेते सजीथ प्रेमदासा यांनी निवेदनात म्हटले आहे की, “आम्ही आमचा निषेध कमी करणार नाही, आमच्या मागण्या या देशातील जनतेच्या मागण्या आहेत, तसेच आम्ही आमच्या मातृभूमीच्या लोकांसाठी लढत आहोत.” अशा स्थितीत श्रीलंकेची अशी अवस्था का झाली, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.

श्रीलंकेचं दिवाळं कसं निघालं?

-श्रीलंकेच्या दिवाळं निघण्याची अनेक कारणे आहेत, यात सरकारची धोरणेही कारणीभूत आहेत आणि मुख्य म्हणजे कोरोनाही.

-श्रीलंकेची अर्थव्यवस्था बरीचशी पर्यटनावर अवलंबून होती

-कोरोनामुळे पर्यटकांच्या कमतरतेचा वाईट परिणाम झाला

-सरकारने भ्रष्टाचाराला आळा घातला नाही

-रासायनिक खतांवर बंदी आल्याने उत्पादनात घट झाली

-धान्य उत्पादनात घट झाल्याने महागाई वाढली

-पर्यटक आणि उत्पादनाअभावी परकीय चलनाचा साठा रिकामा झाला

-चीनकडून कठोर अटींवर घेतलेल्या कर्जामुळे ते खराब झाले

-संतप्त जनतेला आकर्षित करण्यासाठी मोफत योजना दिवाळखोरीत निघाली

सरकारची चुकीची धोरणे सर्वाधिक जबाबदार

श्रीलंकेच्या आर्थिक संकटामागे सरकारची चुकीची धोरणे सर्वाधिक जबाबदार आहेत. ज्यामध्ये एक मोठी चूक म्हणजे जनतेला लुबाडण्याचा फुकटचा खेळ, हा खेळ भारतातही वेगाने वाढत असून आता देशातील नोकरशहांनी पंतप्रधान मोदींना याबाबत इशाराही दिला आहे.